چکیده

پیشینه و اهداف هدف این پژوهش، بررسی مفهوم انسان فرهیخته از منظر یوهان گوتفرید هِردِر و استنتاج دلالت‌های آن در عرصه تربیت معلم است. دو پرسش اساسی در این پژوهش مطرح است 1- مؤلفه‌های مفهوم انسان فرهیخته از منظر هِردِر چیست؟ 2- مفهوم انسان فرهیخته هِردِر واجد چه دلالت‌های تربیتی (مبانی و اصول) در عرصه تربیت معلم است؟ روش‌ها‌: برای پاسخ به سؤالات پژوهش از دو روش «توصیفی-تحلیلی» و «استنتاج عملی» بر‌اساس الگوی فرانکنا استفاده شده است. یافته‌ها: نتیجه‌ی بررسی‌ها نشان داد که مبانی تربیت از منظر هِردِر عبارت است از: انسان فرهیخته دارای وحدت ارگانیک با طبیعت است؛ انسان فرهیخته به هویت اجتماعی-فرهنگی خویش آگاه است؛ انسان فرهیخته میل به کمال‌پذیری دارد؛ انسان فرهیخته تفاوت­ها، تنوع و تعدد را به رسمیت می­شناسد؛ انسان فرهیخته فردیت خویش را در اجتماع رشد و توسعه می­دهد؛ انسان فرهیخته معنویت­گرا است و انسان فرهیخته، صاحب آزادی است.نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش به اصولی از جمله: وحدت با طبیعت متربیان، تقویت خودآگاهی فرهنگی متربیان، پذیرش تفاوت‌های فردی، درهم‌تنیدگی فرد با اجتماع در فرایند تربیت، کمال‌خواهی متربی و پرورش اراده و انتخاب و آزادی متربیان را می­توان اشاره نمود.